تاریخچه رنجــرور RANGE ROVER history
رنجرور RANGE ROVER یـک خـودرو شـاسی بـلند ســواری شـهری، جـاده ای و خـارج جـاده ای (آفرود) یا به اصطلاح جدید آن یک خودرو اس یو وی (Sport Utility Vehicle) است. موتور این خودرو از ابتدای تولید تا سال ۱۹۸۶ هشت سیلندر V8 بنزینی بوده است. این خودرو ساخت شرکت انگلیسی روور میباشد. در ابتدا به ماجرای تولید لندرور در سال ۱۹۴۸ پرداخته و پس از آن به تولّد رنجرور در سال ۱۹۷۰ خواهیم پرداخت.
تاریخچه ساخت لندرور و شروع تولید رنجرور
تولید لندرور به زمانی بازمیگردد که جنگ دوم جهانی باتمام تلفات و ویرانیهایش پایان گرفته بود و کـارخانه روور هم که در سـالی هـیل انگلستان واقع شده بود مانند بسیاری از کارخانههای دیگر با پایان گرفتن جنگ میبایست سیاست جدیدی را برای تولیدات خود اعمال میکرد. این کارخانه که در آن زمان به تولید اتومبیل موریس مشغول بود و در کنار آن مقداری از لوازم و ماشینآلاتی را که در شرایط جنگ مورد نیاز بود نیز تولید مینمود، با پایان گرفتن جنگ تصمیم به تولید وسیله نقلیهای گرفت که بتوان با صادر کردن آن قسمتی از نیاز وارداتی خود را نظیر مواد اولیه تأمین کند و همچنین خودرو تولید شده برای فعالیتهای عمرانی پس از جنگ نیز مفید واقع گردد.برحسب تصادف (شاید هم از روی خوش شانسی) آقای موریس ویلکس (سرمهندس کارخانه روور) به همراه بــرادرش تصمیم بـه طــراحی و تــولید یک خودرو (اتومبیل) چند منظوره دو دیفرانسیل گرفتند که بتوان آن را جایگزین اتومبیل دو دیفرانسیل آمریکایی جیپ ویلیز که در آن زمان یعنی سال ۱۹۴۷ اولین و تنها خودرو دو دیفرانسیل جهان بود، بکنند.بعد از گذشت پنج ماه اولین نمونه این تولیــد جــدیــد که لندرور نامیده میشد، حاضر شد. زمان در تولید این خودرو بسیار حائز اهمیت بود زیرا میبایست برای بقای کارخانه هرچه زودتر به بازار جهانی راه پیدا میکرد و سرانجام در سیام آوریل ۱۹۴۸ بــرای اولــین بــار در نمایشگاه جهانی خودرو آمستردام، لندرور به جهانیان معرفی شد.
این خودرو به زودی نظرها را متوجه خود نمود زیرا دارای ویژگیهای خاصی بود، خودرویی چندمنظوره که جزئیات زیادی در طراحی آن رعایت شده بود. جنس بدنه آن از آلومینیوم بود و این مسأله باعث جلوگیری از زنگزدگی و پوسیدگی در اثر رطوبت میشد. لندرور دارای موتوری چهارسیلندر بود که توسط گیرباکسی چهارسرعته نیرو را به چهار چرخ منتقل میکرد و در کنار آن از گیرباکس کمک نیز سود میجست، بنابراین دارای چهار دنده سبک و یک دنده عقب و چهار دنده سنگین و یک دنده عقب سنگین بود. فیلتر هواى روغنى که براى آن در نظر گرفته شدهبود از ورود ذرات غبار به درون موتور جلوگیرى مىکرد و بهکار رفتن سیستم آب تحت فشار درون سیستم خنککننده موتور پدیدهاى نو در آن زمان به حساب مىآمد. سیستم ترمزدستی بر روى گاردان عمل مىکرد بنابراین در شیبهاى تند با اطمینان کامل اتومبیل را در سرجایش میخکوب مىکرد.
از دیگر ویژگىهاى این خودرو تعبیه قسمتی مخصوص بر روى گیربکس بود که توسط آن مىشد نیروى موتور را براى به کار اندازى دستگاههاى مختلفى نظیر پمپهاى آب، ژنراتورهاى مختلف، وینچ گاردانى (مکانیکى) و بسیارى نیازهاى دیگر استفاده نمود.تمام این پارامترها به اضافه دسترسى آسان به قسمتهاى مختلف خودرو جهت تعمیرات و نگهدارى آسان آن، این خودرو را متمایز کرده بود و همین تمایز باعث شد تا ایدههاى مختلفى برروى این خودرو شکل بگیرد، از اتومبیل آتشنشانى تا وسیلهاى براى سمپاشى زمینهاى کشاورزى و حتى تبدیل آن به یک نوع Hovercraft و یا لکومتیوى کوچک براى کارهاى سبک برروى ریل راهآهن. با توجه به این مطالب مىتوان دریافت که لندرور اتومبیلى بود که از ابتدا با هدف چندمنظوره بودن ساخته شده بود. در زمانی که برادران موریس در کارخانه خود سرگرم ساخت و تغییرات جدید برروى این خودرو بودند، افراد ماجراجوى بسیارى با استفاده از این خودرو به مناطق ناشناخته سفر مىکردند. لازم به ذکر است که در بسیارى از مناطق دورافتاده اولین خودروئى که مردم با آن آشنا شدند لندرور بود.
در سال ۱۹۶۷ کمپانی روور تصمیم گرفت خودرویی چند منظوره (شهری ـ بیابانی) ولی راحت تر و لوکس تر از لندرور که خودرویی بسیار خشن بود طراحی کند در نتیجه اقدام به طراحی خودرویی کرد که بعدهابه نام RANGE ROVER شناخته شد.
از سال ۱۹۷۰ که رنجرور پا به عرصه وجود نهاد،الــگوی ســازندگان خــودروهای نسل جدید لوکس (شهری ـ بیابانی) Sport Utility Vehicle سراسر جهان گشت. درتولیداتSUV سایر خودرو سازان همواره ردپایی از ایده های به کار رفته در رنجرور به چشم می خورد به نحوی که رنجرور را در دسته خــودرو های راهبـر پیـشتاز (Flagship Vehicles) قرار داده است.
بنا بر مستندات کارخانه روور تعداد بیست و شش عدد خودرو پروتو تایپ و چهل عدد رنجرور پیش تولید ولار (VELAR) از ابتدای سال ۱۹۶۷ تا انتهای سال ۱۹۶۹ ساخته شده است. (البته در بعضی منابع تعداد پیش تولیدها یا همان ولارها را هفت عدد ذکر کرده اند) که بعضی از آنها هنوز موجود میباشند.
تاریخ عرضه به بازار رنجرور 17 ژوئن 1970 و قیمت مصرف کننده با احتساب مالیات 1997 پوند انگلیس (برای نوع استاندارد بدون آپشن) بوده است.
رنجرور از ابتدا تولید تا سال 2013 در چهار نسل به شرح زیر تولید شده است:
نسل اول از 1970 تا 1995
نسل دوم از1995 تا 2003
نسل سوم از 2003 تا 2011
نسل چهارم از 2011 به بعد
موتور مدلهای ساخت ۱۹۷۰ تا ۱۹۸۹ دارای حجم ۳۵۲۸ سی سی و موتور مدلهای ساخت ۱۹۹۰ و ۱۹۹۱ دارای حجم ۳۹۴۷ سی سی و موتور مدلهای ۱۹۹۲ تا ۲۰۰۳ دارای حجم ۴۱۹۷ سی سی هستند و همگی ساخت کارخانه روور میباشند.
نسل دوم رنجرور موسوم به P38 است که کمتر از هفت سال تولید شد و طرفداران خاص خودش را دارد:
در سال ۱۹۸۱ نوع چهار درب رنجرور به بازار آمد که بسیار مورد توجه قرار گرفت و بعد از سال ۱۹۸۴ جز در موارد خاص سفارشی مثل CSK، نوع دو درب رنجرور دیگر به صورت انبوه تولید نگردید. یکی از معایب رنجرور دو درب، سختی سوار شدن سرنشینان عقب است.
در سال ۱۹۸۶ نوعی موتوردیزل چهار سیلندر خطی ساخت ایتالیا با حجم ۲۳۹۳ سی سی در روی بعضی از رنجرورها بنا بر سفارش نصب گردید که این موتور با موتور 200TDi توربوشارژ روور در سال 1992 تعویض شد و نهایتاً موتورجدید سوپر شارژ 300TDi ساخت روور در اواخر سال ۱۹۹۴ جایگزین عالی و قابل دو نمونه قدیم گشت. پس از سال ۱۹۸۶ هم سیستم سوخت رسانی رنجرور از کاربراتوری به انژکتوری با کنترل الکترونیکی ارتقا پیدا نمود. از سال 1987 هم صادرات انبوه آن به ایالات متحده آمریکا (به صورت رسمی) شروع شد و این یعنی مدلهای 1987 به بالا، تمام استانداردهای آمریکا را پاس می کند. به مرور گیرباکس اتوماتیک نیز در سال ۱۹۸۲ (کرایسلر سه سرعته) و در سال ۱۹۸۵ هم گیرباکس عالی ZF چهارسرعته با کمک دستی به آپشن های رنجرور اضافه گردید.
از سال ۲۰۰۴ تـا ۲۰۰۸ موتورهای گوناگونی نظیر جـگوار و ب ام و (BMW) و فورد به ترتیب بر روی رنجرورها نصب شده است.
مالکیت برند رنجرور از ابتدا تاکنون به شرح زیر بوده است:
۱۹۷۰−۱۹۸۶ بریتیش لیـلاند
۱۹۸۶−۱۹۸۸ گروه روور
۱۹۸۸−۱۹۹۴ سازمان هوا فضا بریتانیا
۱۹۹۴−۲۰۰۴ ب ام و (BMW)
۲۰۰۴−۲۰۰۸ فورد
۲۰۰۸ تاکنون تاتا موتورز
رانندگی با رنجرور بسیار لذت بخش و دلپذیر است و احساس خوبی که به راننده دست میدهد ناشی از تسلط کامل و دید بسیار وسیع و قدرت موتور 135 اسبی V8 آن است. همچنین نرم بودن بی نظیر رنجرور در جادههای پر دست انداز نیز آن را جهت خیابانهای پر از چاله و سرعت گیر شهرهای ایران ایده آل کردهاست. البته بسته به نوع سیستم سوخت رسانی و حجم موتور، قدرت آن از 135 اسب تا 190 اسب (برای موتورهای V8 تا سال 1986) متغیر است ولی تمام انجین های 3528 سی سی دارای قدرت گشتاوری بالای 200 پوند بر فوت (در3000 دور در دقیقه) هستند. رنجرور کلاسیک با این قدرت گشتاور بالا، توانایی بالا رفتن از هر شیب تندی را خواهد داشت.
در سال 1993 سیستم تعلیق (فنربندی) بادی با کنترل الکترونیکی با قابلیت تنظیم ارتفاع (با سواری بسیار نرم و فوق العاده عالی و غیرقابل توصیف) به صورت استاندارد بر روی رنجرور اضافه شد.
رنجرور سالم بسیار بادوام و قوی و قابل اعتماد است و میتوان تعداد زیادی از انواع مدلهای 1974 تا 1978 آن را یافت که هنوز کاملاً سالم و سرحال هستند و در خیابانها و جادهها وکوهها و بیابانهای ایران میتازند. در صورتی که سایر خودروهای با سن و سال مشابه آنها، سالها است که از دور خارج شدهاند.
در نظر داشته باشید که رنجرورهای با باطن ناسالم و دستکاری شده توسط تعمیرکاران غیرتخصصی و همچنین تصادفی (شدید) برای خریدارانشان رنج آور خواهند بود.
مدلهای 1974 تا 1978 در ایران فراوان تر هستند و توسط دو شرکت مرتب و رایزن بطور رسمی (قبل از انقلاب) وارد ایران شدهاند.
رنجرور نسل اول در تمام دنیا خودرویی کلاسیک و محبوب و ارزشمند است و طرفداران و علاقمندان خاص خود را دارد.
برای مثال در ایران برای مدلهای 1970 تا 1979 از حدود ده ، دوازده میلیون تومان شروع میشود و بسته به تمیزی ماشین و سلامت آن (و نه سال ساخت)، بعضاً تا سی و چند میلیون تومان هم معامله میشوند.
قیمت یک رنجرور آردن سفارشی صفر کیلومتر در سال 2010 با موتور ۵۱۰ اسبی حدود چهارصد هزار یورو بوده است.
آردن (ARDEN) نام یک شرکت آلمانی است که بطور تخصصی و سفارشی بر روی تجهیز و تقویت و تیونینگ رنجرورها کار میکند و از تمام دنیا سفارش قبول می نماید البته با نوبت تحویل چند ماهه و هزینه هایی بسته به نوع تجهیزات درخواستی مشتری، حتی تا چند برابر قیمت فروش کارخانه روور.
افتخارات
از افتخارات RANGE ROVER این است که تنها خودروی موجود در موزه لوور پاریس است و در زیر آن نیز چنین نوشتهاند:
خودرویی که بیشترین خدمت را به بشریت کرده است. " مدل ۱۹۷۵ "
با وجود قدیمی بودن در ایران، هنوز خودرو حرفهای شماره یک و محبوب مسابقات Off-road محسوب شده و در سالهای اخیر چندین بار رتبه نخست را کسب کردهاست.
نمایندگی ها
این خودرو اولین بار توسط شرکت مرتب (نماینده و سازنده لندرور در ایران) وارد ایران شد و بعد هم شرکت رایزن اقدام به ورود رنجرور نمود ولی در حال حاضر در ایران هیچ نماینده رسمی ندارد، تعداد اندکی تعمیرگاه تخصصی و تقریباً یک فروشگاه لوازم یدکی آن وجود دارد.
اگر هوس کردید که رنجرور بخرید باید بعضی گرفتاریهای رنجرور سواری را پذیرفته باشید و از دست به آچار شدن (و همچنین دست به جیب شدن) نهراسید. در نظر داشته باشید که خودرویی با عمر 35 ــ 40 سال را می خرید و مرتباً نیاز به کنترل و رسیدگی خواهد داشت.
برای نو رانندگان (مبتدیان) و خانمها به هیچ وجه خرید رنجرور (هرچند خیلی تمیز و سالم) توصیه نمی شود.
در کشورهای حاشیه خلیج فارس رنجرور دارای نمایندگیهای زیادی است و لوازم نو و استوک (دست دوم سالم) آن یافت میشود.
به هر حال مشکلی از نظر تهیه لوازم و تعمیرات به شرط تقبل هزینه های سنگین آن نخواهید داشت.
خودروهایی که رسماً به ایران وارد شدهاند همگی هشت سیلندر بنزینی V8 با حجم موتور ۳۵۲۸ سی سی و دو درب هستند. ( از سال ۱۹۸۱ به بعد رنجرور به صورت چهار درب تولید میشود).
رنجرورهای مدل 1980 تا 1989 اکثراً کویتی و عراقی هستند که در پی جنگ خلیج فارس به ایران آورده و سپس پلاک شده اند.
مدلهای 1990 به بالا هم عمدتاً توسط سفارتخانه ها به فروش رسیده و شماره گذاری شده اند.
تعدادی هم رنجرور چهار در وجود دارند که سند مدلهای دو درب به آنها خورانده شده مثلاً مشخصات فنی خودرو مربوط به مدل سال 1990 است ولی مدارک قانونی و سند آن مدل 1977 را نشان می دهد. (این رنجرورها یا از دبـی به ایران آورده شده اند یا مربوط به فروش مزایده ای اموال تملیکی با برگه اوراقی بوده اند)
ظرفیت باک رنجرورهای کلاسیک دو درب ۱۹ گالن امپریال یعنی حدود ۸۷ لیتر است.
وزن خودرو خالص بدون بنزین ۱۷۲۳ کیلوگرم و حداکثر وزن مجازآن با بار و مسافر و باک پر ۲۵۵۰ کیلوگرم میباشد.
جنس بدنه موتور(سیلندر و سر سیلندر) نیز آلومینیومی است. از فنرهای لول و ترمز دیسکی در هر چهار چرخ استفاده شدهاست. حداکثر سرعت خودرو طبق کاتالوگ کارخانه سازنده برای مدلهای 3528 سی سی کاربراتوری ۱۶۰ کیلومتر در ساعت است.
امکانات مدلهای 1970 تا 1980
رنجرور مدلهای1970 تا 1980 (دو درب کلاسیک) با وجود قدیمی بودن دارای امکانات بسیار زیادی است که هنوز نظر بسیاری از4WD بازها و SUVسوارهای جهان را جلب خود میکند و خودرو حرفهای مسابقات Off-road و همچنین خودرو واقعی و اقتصادی و قابل اطمینان در صنعت صحرا نوردی و اکوتوریست است.
در سایت Youtube با جستجو موضوع Range Rover فیلمهای کوتاه متعدد و جالبی از رنجرورهای سراسر جهان میشود مشاهده نمود.
برای مشاهده دو عدد از فیلمهای رنجرور میتوانید به آدرس های زیر مراجعه فرمایید:
امکانات رنجرورهای قدیمی قابل رقابت با امکانات خودروهای روز دنیا است و به دلیل همین امکانات هنوز در سرتاسر دنیا چرخ این سری از رنجرورها بر جادهها و کوهها و بیابانها میچرخد.
از جمله این امکانات:
ــ سبک بودن بدنه (به علت آلومینیم بودن عمده بدنه: سقف و گلگیرها و درها)
ــ پرشتاب بودن آن در مقایسه با خودروهای 4WD (به علت سبک بودن و موتورV8 و وجود دو کاربراتور)
ــ دارای قفل دیفرانسیل مرکزی (گیربکس) از داخل خودرو (بسیاری از خودروها مانند پاترول, لندکروز و بلیزر هنوز پلوسشان از وسط چرخ درگیر و یا خلاص میشود و در صورت گیر کردن خودرو در چاله های باتلاقی، نیاز به پیاده شدن شخص در گل و لای برای فعال کردن آن است).
ــ فنرهای لول در هر چهار چرخ که موجب نرم بودن فوق العاده این خودرو شده است
ــ کورس زیاد بازی چرخها در جهات مختلف در پستی و بلندیها وکشش بلند فنرها در گودالهای عمیق
ــ دارای کمک فنر حفظ تعادل اتاق Leveling Unit در قسمت بالای دیفرانسیل عقب
ــ مصرف کم نسبت به خودروهای مشابه (در هر ۱۰۰ کیلومتر حدود ۱۴ لیتر در حالی که ــ پاترول ۴ سیلندر در هر ۱۰۰ کیلومتر حدود ۲۰ لیتر میسوزاند).
ــ دنده سنگین در ۵ حالت (۴ سرعت جلو+۱ دنده عقب)
ــ گرم کن و برف پاکن و شیشه شوی عقب
ــ رینگهای بسیار مقاوم و محکم فولادی با آلیاژ مخصوص با قابلیت تیوبلس و مناسب برای مناطق سنگلاخ
ــ شاسی فوق العاده قوی (شاسی کلیه خودروهای روور دارای گارانتی مادام العمر میباشد)
ــ نپوسیدن درها و گلگیرها و سقف به علت آلومینیوم بودن
ــ صندلی تاشو عقب برای حمل بار با حجم زیاد
ــ دارا بودن کولر سقفی یا داخل موتور(آپشنال)
ــ فرمان هیدرولیک (آپشنال در مدلهای 1971 تا 1975)
ــ قابلیت روشن شدن با هندل (در زمانی که باتری ضعیف و یا از کار افتاده است)
ــ ترمز دیسکی نیرومند در هر چهار چرخ
ــ ترمز دستی کوچک و بسیار قوی در روی خروجی جعبه دنده و نهایتاً قفل هر چهار چرخ
ــ باز شدن کامل قسمت عقب خودرو به صورت دو درب مجزا: ۱- قسمت بالا(شیشه عقب) و ۲- قسمت پایین (سکّو) که میشود هر تکه را به تنهایی در حرکت خودرو (بنا بر لزوم) باز گذاشت
ــ امکان نصب (آپشن) اوردرایو به گیرباکس و افزایش سرعت حداکثر در جاده های تخت و سرازیر (حدود 30% کاهش دور موتور)
ــ امکان نصب وینچ مکانیکی قدرتمند در روی سپر جلو با استفاده از نیروی موتور و با کارآیی عالی و قویتر از وینچ الکتریکی (نیروی وینچ با واسطه کلاچ دار از مرکز فولی سر میل لنگ جلو موتور گرفته میشود)
سه عکس زیر مربوط به رنجرور عرضه شده به بازار در سال 2011 موسوم به اووک (Evoque) است.این خودرو مصرف بنزین بسیار بهینه ای دارد و قادر است هزار کیلومتر را تنها با یک بار پر کردن باک ماشین بپیماید.
عکسهای زیر نیز مربوط به رنجرور سال 2013 است:
در شهریورماه پنجاه ونه، یک عدد رنجرور مدل ۱۹۷۳ با کارکرد 14900Km موجود در گمرک جنوب تهران را خریدم که درست فردای آنروزی که آن را شماره گذاری کردم، جنگ شروع شد!
از آن موقع تا کنون چندین رنجرور دیگر خریده و فروخته ام ولی هنوز آن رنجرور اولی را دارم و تا امروز جمعاً بیش از یک میلیون و دویست هزار کیلومتر کار کرده است و به قول معروف جایی نیست که با آن نرفته باشم. در طی این سالها چهارنوبت موتور آنرا تعمیر اساسی کرده ام و حدود ده سال پیش نیز یک بازسازی کلی (Overhaul) بدنه و رنگ و تودوزی و گیربکس و قطعات لاستیکی و سیم کشی و . . . روی آن انجام دادم. البته الآن هم یکسری تعمیرات ظاهری نیاز دارد.
علی الرغم اینکه در طی سی و سه سال گذشته اتومبیل های گوناگون زیادی را داشته ام، علاقه و دلبستگی خاصی به این رنجرور مدل 1973 پیدا کرده ام و حالا که فکرش را میکنم ، در هیچ جایی مرا نگذاشته است و در بدترین وضعیتها تا تعمیرگاه، خودش با پای خودش رفته!!!
جالب است بدانید در تمام دنیا، رنجرور کلاسیک نوعی علاقه و دلبستگی خاصی در صاحبش ایجاد می کند که روح و روان او را به نحوی تسخیر می کند که دیگر نمی تواند از آن دست بکشد و اصطلاحاً به جانش بسته می شود. خودروهای انگشت شماری در تاریخ اتومبیل سازی جهان دارای این خاصیت هستند.
در طی این سالها رنـجرور های (به اصطلاح) لـگن شده زیـادی را هم دیده ام که چندین و چند دست (نا اهلش) چرخیده و ناشیانه و ظالمانه دستکاری شده اند و به قول معروف برای صاحبان فعلی آنها رنج آور و آیینه دق هستند.
رنجرور سواری (کلاسیک) یک سری نکات و ملزومات و قواعد خاص خود را می طلبد که اگر عمری باقی بود در ادامه به آن خواهم پرداخت.
در پایان از تمامی علاقمندان رنجرور و اساتید محترم درخواست می نمایم بنده را از نظرات و رهنمودها یشان بهره مند ساخته و مشوّق ادامه این مبحث شوند.
با احترام
سعید لیــلاز مهرآبادی
saeed.leylaz@gmail.com
http://www.range-rover.mihanblog.com